Site Sayfaları

Cenaze


Kavak ilçemizde cenaze geleneği şu şekildedir;

Köy hane halklarından birisi vefat ettiğinde ilk önce o köyün camisinde sela verilir. Ondan sonra köy imamı veya yetkili birisi cenazenin yerini değiştirme işini yapar. Cenaze ilk defa öldüğü yerde bırakılmaz. Yer değiştirilir. Oda da ise öteki odaya alınır. Mevcut elbiseleri çıkartılır. Bu esnada cenazenin başı kıbleye gelecek şekilde bırakılır. Üzeri çarşaf ve benzeri örtü ile örtülür. Çok doğru olmamasına rağmen şişmesin diye makas yada bıçak üzerine konulur.

Bundan sonra cenazenin en yakınları ve köyün yetkili insanları bir araya gelerek nasıl bir törenle kaldırılacağı (günü saati) belirlenir. Kimlere hangi köylere haber verileceği kararlaştırılır. Mezar kazıcılar ve tahta hazırlayıcılar tespit edilir. Görev dağılımı yapılır.

Cenaze aynı gün kaldırılacaksa sabah erkenden çalışmalara başlanır. Yıkama işi bazı köylerin kendi gasilhanelerinde olduğu gibi bazı yerleşim yerlerinde de ilçe merkezindeki teşkilatlı gasilhanelerde yetkililerce yıkanır, kefenlenir tabuta konularak cenaze evine getirilir.

Ayrıca ilçe merkez camilerinde ve komşu köylerde cenaze ilanları yaptırılır. Böylece tanıdıklar akrabalar, haberdar olur ve cenaze olan köye giderler.

Cenazenin akrabaları cenaze evlerine gelerek, kadın erkek taziyede bulunurlar. O gün öğle saatinden bir saat önce cenaze evinin önünde kalabalık halk topluluğuna imam veya yetkili kişi tarafından helallaşma adıyla konuşma yapılır, ve halkın duaları (helallık) alınır.

Daha sonra camiye götürülür. Caminin önünde musalla taşına konulur. Erkekler taziye işlerine devam ederler. Bayanlar da cenaze evinde cenaze namazı kılınıp mezarlığa götürülünceye kadar kalırlar. Bu esnada daha önceden köy hane halkları tarafından hazırlanan misafirler için ikram edilecek yemek sofraları camiye getirilirdi. Fakat son zamanlarda köy nüfusunun azalması ve yaşlı nüfusun olması nedeniyle köylerimizde bu işi üstlenmesi için sosyal dayanışma dernekleri vasıtasıyla hazır yemek yapma yada ilçeden hazır yemek getirtmek suretiyle cenazeye katılan misafirlere ikram edilmektedir.

Cenaze sahibine hiç bir suretle yük edilmemektedir. Acılarına ortak olunmaktadır. Cenaze son gecesini evde geçirmesi için bir gün bekletilecek ise akşamdan yıkama kefenleme işlemi tamamlanır, Evde Kuran-ı Kerim okuma, hatim indirme gibi dini vecibeler gerek erkekler gerekse kadınlar tarafından ayrı ayrı yerine getirilir.

Cenaze camiye musalla taşına konulduktan sonra o köyün veya yerleşim yerinin imamı veya yetkili kişi tarafından öğle namazına kadar camide vaiz ve Yasin-i Şerif okunarak dualar yapılır. Öğle namazından sonra caminin avlularında cenaze namazı için safa durulur. Dua yapılıp, helallik alındıktan sonra cenaze namazı kılınır. Kadınlar cenaze namazına katılmadıkları gibi camiye de gelmezler.

Cenaze namazının ardından meftun olan kişinin tabutu cenazeye katılanlar tarafından çoğunlukla omuzlarda bazen de cenaze arabaları ile mezarlığa götürülür.

Mezarlıkta daha önceden hazırlanmış olan lahite, mevta yakını olan 3-4 kişi tarafından el birliği ile konulur. Yakınlardan bir kişi baş tarafından başlamak üzere 7-8 adet tahtlarını yerleştirir ve mevtanın üzeri çabukça toprakla örtülür. Bu esnada Kuran-ı Kerim okumasını bilen 8-10 kişi yine sıra ile Yasin-i Şerif'i, Tebareke'yi ve İhlasları okuyarak merhumun ruhuna bağışlar. 

Mezarlığa gelenler mezarın başında aile yakınlarına taziyede bulunarak, ayrılırlar. Bu esnada hocalardan birisi mezarın kıble tarafına geçerek yüksek sesle dua (Tepe talkımı) yapar. Böylece mezarlıktaki iş tamamlanmış olur.

Mevtanın mezara konulduğu günden itibaren 3 gün peşi peşine cenaze evinde Kuran-ı Kerim okumaya devam edilir. Bir hafta sonra da (Perşembe'yi Cuma'ya bağlayan gece) 7'si diye yemekli mini mevlüt okutulur. Yemekler yenilir, mevta hayırla yad edilir.

Bu geleneğe hocaların uygun görmemesine rağmen 40. gecesi 52. gecesi ve seneyi devriyesinde olmak üzere çeşitli defalar uzun süre devam edilir.

Cenaze ilanları mezar kazıcıları ve cenazedeki hizmetlerin karşılıksız bırakılmaması için ödenecek para bazı köylerimizde cenaze sahibi, bazı köylerimizde de köy dernekleri tarafından karşılanır. Çoğu köylerimizde bırakılmasına rağmen, bazı yerlerde mezarlıklarda ıskat parası (Fitre karşılığı olan 71 fitre bedeli) tek tek mezarlığa gelenlere dağıtılır. Ayrıca çocuklara da bir yere toplanarak küçük paralar verilir.

Mevtanın ölümünden 6 ay 1 yıl kadar süre geçtikten sonra, eskiden parça küçük taşlarla yapılmasına rağmen son yıllarda mozaik yada mermer mezarlar yapılır. Mezar taşının başına adı soyadı doğum ve ölüm tarihi ile Hüvalbaki (Baki olan Allah) yazılır.